Czy do okablowania systemów alarmowych można używać skrętki UTP?
Celem poniższego artykułu jest wyczerpująca odpowiedź na pytanie, jakie często zadają początkujący instalatorzy – czy wolno stosować skrętkę UTP do okablowania systemów alarmowych?
Do okablowania systemów alarmowych najczęściej stosuje się przewód YTDY 6x0,5mm, jest on stosunkowo tani i cieńszy, niż typowy przewód UTP, dzięki czemu jest łatwiejszy w układaniu i przeciąganiu przez otwory i przepusty. Jednakże może wystąpić sytuacja, że okablowanie zostało położone wcześniej i wykonano je właśnie za pomocą skrętki, lub z jakiegoś powodu w danej chwili instalator dysponuje tylko skrętką UTP. Czy można taki przewód wykorzystać do instalacji alarmowej?
Czujniki i syreny
Jeśli chodzi o podłączenie klasycznych czujników alarmowych czy sygnalizatorów, to rodzaj użytego przewodu nie ma żadnego znaczenia, ponieważ w tym przypadku przewód służy jedynie do przesyłania zasilania oraz informacji o rezystancji na końcu tegoż przewodu. Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku okablowania magistrali danych, za pomocą której do centrali podłączone są klawiatury, moduły rozszerzeń, czy inne urządzenia peryferyjne. Tu mamy do czynienia z transmisją danych i rodzaj użytego przewodu zaczyna mieć znaczenie. Zanim jednak wyjaśnimy co to oznacza w praktyce, wyjaśnijmy najpierw, po co w ogóle stosuje się przewody z gęsto skręconymi żyłami?
Do czego skrętka nadaje się najlepiej?
Skręcone żyły bardzo dobrze nadają się do transmisji sygnałów symetrycznych, czyli gdy w obydwu żyłach płynie paki sam prąd, tylko w przeciwnym kierunku. W tej sytuacji skręcenie żył daje dużą odporność na zakłócenia, ponieważ przy gęstym skręceniu żył, zakłócenia indukują takie same napięcie w obydwu z nich, co przy sygnale symetrycznym powoduje, że zakłócenia w obydwu żyłach znoszą się nawzajem. Z tego powodu skręcona para przewodów doskonale sprawdza się w przypadku magistrali RS485, pozwalając za jej pomocą na przesyłanie transmisji na odległość do 1200m i to nawet w środowisku o dużym poziomie zakłóceń elektromagnetycznych. Dlatego jeśli urządzenia które instalujemy wykorzystuje magistralę RS485, użycie skręconej pary przewodów do podłączenia zacisków A+ i B- jest zalecane i celowe.
Co w przypadku magistrali systemu alarmowego?
Jednakże należy pamiętać, że w przypadku większości central alarmowych obecnych na rynku, nie mamy do czynienia z magistralą RS485, tylko magistralą CLOCK&DATA. W takim przypadku jest dokładnie odwrotnie – żyły transmisji danych nie mogą być ze sobą skręcone, ponieważ przesyłany sygnał nie jest symetryczny, na obydwu żyłach występują różne sygnały i jeśli żyły są skręcone, wtedy zakłócają się one nawzajem. Tak będzie na przykład w przypadku central alarmowych Paradox, gdzie użycie skręconych żył do transmisji danych powoduje radykalne pogorszenie jakości transmisji i niestabilne działanie systemu.
Co zatem robić, jeśli instalujemy urządzenia wykorzystujące transmisję CLOCK&DATA, a mamy już ułożony przewód UTP? Czy musimy go wymienić na YTDY?
Nie, nie ma takiej potrzeby, w takim przypadku w zupełności wystarczy odpowiednio sparować żyły, tak aby przewody transmisji danych (zazwyczaj żółty i zielony) nie stanowiły skręconych par, tylko były sparowane np. z żyłami masy lub zasilania. Jeśli zaś możemy wykorzystać wszystkie cztery pary przewodów, najlepiej skręcone pary połączyć na obu końcach i traktować jak jedną żyłę, co daje dodatkowy zysk w postaci dwukrotnego zmniejszenia szkodliwej rezystancji przewodów. Testy przeprowadzane na centrali Paradox EVO192 wykazały, że przy takim podłączeniu możliwe jest uzyskanie transmisji nawet na odległość większą, niż maksymalna dopuszczona przez producenta (900m).
Podsumowanie
Podsumowując – w przypadku klasycznych czujników i sygnalizatorów, możemy wykorzystywać skrętkę UTP bez żadnych ograniczeń, w przypadku magistrali danych, to w zależności od jej rodzaju (RS485, CLLOCK&DATA) musimy pamiętać o odpowiednim sparowaniu żył.
